Thian duhtak te u,
Vawiin Independence Day vawi 79-na Ni chhinchhiahtlak takah hian he hun lawm tura lokal te leh Hnahthial District mipui zawng zawngte duhsakna chibai ka buk a che u.
Mipuite duhthusam leh beisei anga in unauna leh inpumkhatna ram ni tura India ramin zalenna tluantling a neih theih nan a lo beitu kan hruaitu hmasa te zahna chibai kan buk a. Mahni a ro in rel hi a hluin a pawimawh em em a. Ram mai ni lovin mimal pawh in independent rilru kan put a, mahni ke a ding thei tura tan kan lak a tul a ni.
India ramin kawng hrang hrangah khawvel hriatah pawh chak takin hma a sawn mek zel a. Kan ram pawhin Pathian leh mipui duhsakna zarah sawrkar thar neiin ram hmasawnna turin ruahmanna hrang hrang kan nei a. Chumi rual chuan kan District pawhin hmasawnna hmel thar kan hmu mek zel a ni. Sawrkar Department hrang hrang ten kan hmachhawp leh kan hmathlir tlangpui te han tarlang ila.
DC Office
District chhunga Village Council 32-ah Village Council, 2025 Inthlanpui chu hlawhtling taka buatsaih a ni a. Special Summary Revision, 2024 pawh tluang taka neih a ni.
SVEEP kaltlangin E-roll leh election chungchang hriattur pawimawh inzirtirna hlawhtling taka kalpui thin a ni a. BLO app a tangkaiin a bik takin District chhunga khaw hla deuh te tan a tangkai zual em em a ni. Mipuiten an BLO te awlsam zawka an hmelhriat theih nan BLO badge siam a ni.
Election hnuaia Committee peng pawimawh hrang hrang Booth Level Awareness Group te, District Monitoring Committee on Accessible Election leh Assembly Con- stituency Committee on Accessible Election bakah High school leh Higher Secondary school hrang hrangah Electoral Literacy Club te mumal tak a din an ni. E-Roll ah hian PwD voters mi 61 leh kum 85 chin chunglam, Senior Citizen voters mi 78 an awm mek a ni.
June, 2025 atang khan revenue chungchang buaipui tur bik Revenue Cell chu DC Office-ah hawn thar a ni a, Periodic Patta, House Pass, LSC, House Site chungchanga dilna (application) 500 lut tawhin bawhzui mek an ni.
Superintendent of Police:
January ni 1 atanga July ni 31, 2025 thleng khan Hnahthial DEF hnuaiah criminal case 6 register tawh a ni a, Heroin (No.4) 658.62 grams, Rs. 19,75,860/- man hu man a ni a, hemi a inhnamhnawih dan bawhchhetu mipa-8 man an ni.
NCORD Committee hnuaiah Police leh NGO hrang hrang ten thawhhona mha tak neiin, ruihhlo do kawngah chak taka hmalak a ni. Tin, Hnahthial District Police te chuan zirtirtute puihna in College leh School hrang hrangah Drugs Awareness Campaign, ‘Say No to Drugs’ Signature Campaign vawi tam tak an buatsaih tawh a. Hnahthial khawchhung hmun pawimawh leh lun laiah CCTV dah turin hmalakna kalpui mek a ni.
Khawtlang a ralmuan theihnan District Police ten mobile patrolling leh foot patrol- ling ngawrh takin an nei mhin a, tin, road accident laka mipuite kan him tlan theih nan Traffic management uluk lehzual a kalpui a ni.
EF & CC:
District Level Fire Prevention Committee hmalakna in kangmei ven kawngah theihtawp chhuah a ni a, kangmei ven kawnga thawk tha Village Council te hnenah Fire Prevention Award 2025 pek an ni. Green Mizoram Day 2025 pualin thing tiak 5000 chuang semchhuah niin phun mek a ni a, khaw hrang hrangah thingtiak phun tur a thlawnin semchhuah a ni bawk. Tun dinhmunah Department in District chhungah thingtiak 17000 chuang kui tiah a enkawl mek a ni.
Sorkar enkawl Plantation hrang hrangte venhim leh humhalhnan Boundary Pillar- te phun thar a ni bawk.
Health & Family Welfare:
Khum 50 awm theihna tur District Hospital sak hna, 25th June 2024 a bultan chu December 2026 hmaa zawh hman tum a ni, hemi rual hian Nursing Officer Quarter (Type III) pathum leh Doctor Quarter (Type IV) pahnih sak mek a ni.
Hnahthial District chhungah Mizoram Universal Healthcare Scheme (MUHCS) hnuaia damlo admit zawng zawng zinga 75% ten a thlawnin inenkawlna an dawng tawh a. National Health Mission (NHM) leh Nextgen e-Hospital hmangin damdawiin pumpui hnathawh te computerize a ni a, OPD-a hming ziah te, damlo damdawiin lut chhuak zawng zawng te chhinchhiah leh enkawl nan te hman a ni.
RT-PCR khawl dah theihna tur Integrated Public Health Laboratory chu PM-ABHIM Scheme atangin sak mek a ni a, he Laboratory a dah tur khawl te pawh chah thlen fel tawh niin, a thawktu tur te pawhin an hna an zawm fel tawh a ni.
Digital X-Ray Machine leh Central TB Division atanga dawn CR System te chu 3- phase Electric Connection nen installation tih mek a ni.
Rural Development & Administration:
District Rural Development Office chuan Centrally Sponsored Scheme pathum kalpui mekin chung Scheme hnuaia hmalakna langsar zualte chu:
- Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Act (MGNREGA) hnuaiah District chhungah Job Card nung 6967 awmin FY 2024-25 chhung bikah, July, 2025 thleng khan wage component hnuaiah ni 49 inhlawhna siam a ni tawh a. Hlawh pawh PFMS hmangin an account-ah thun tawh a ni. He hun chhung hian tuihna humhalh, irrigation, thingphun, sangha dil siam, vantlang inthiarna siam, kawng laih leh hna dang hrang hrang a vaiin hna 364 thawh tawh a ni. He scheme hnuaia hna hrang hrang thawh nan hian Cheng nuai 918.72 (Rs. 918.726182 lakh) sen a ni.
- Pradhan Mantri Krishi Sanchayee Yojana 2.0 hian khaw pathum- S.Chawngtui, Tarpho and Khawhri te huamin sum hmanral tur hi a vaiin Cheng nuai 672 (Rs. 672 lakh) a ni. FY 2025-26 chhung khan thlai chi hrang hrang – Nimbu, Serthlum leh Apple te sem chhuah niin NRM (Horticulture) component hnuaiah chin an ni. NRM Compo- nent hnuaiah hian vantlang harvesting tank siam te, check dam siam te bakah contour trench leh terrace laih te a huam a ni. Production System component hnuaiah beneficia- ries 40 te hnenah HDPE coil pipe sem chhuah a ni a, Livelihood & Micro-enterprise component hnuaiah beneficiaries 11 te individual assistance pek an ni.
- Insak tanpuina Pradhan Mantri Awaas Yojana-Gramin hian khaw 27 huamin FY 2024-25 chhung khan target beneficiaries 1016 te assistance dawng thei tura peih fel an ni.
Block Development Officer, Hnahthial hnuaiah Border Area Development Programme (BADP) hmangin Tarpho khuaah Water tank cheng nuai 15 (Rs. 15 lakh) man sak a ni a, cheng nuai 30 (Rs. 30 lakh) sengin Kapdaia Chul HT kawng atanga Cherhlun khaw pawhna kawng siam niin, cheng nuai 15 (Rs. 15 lakh) sengin Ngharchhip khaw chhung zauh nan kawng siam a ni.
Tin, SASCI fund cheng nuai 204.90 (Rs. 204.90 lakh) hmanga khaw 15 a Library Building sak chu thawh zawh vek tawh a ni.
Mizoram State Rural Livelihood Mission (MzSRLM), Hnahthial RD Block hnuaiah khaw 32 atangin Cluster Level Federation pali (4), Village Organisation sawmthum pathum (33) leh Self Help Group 672 an awm a. In(household) 5415 tuam tawh a ni.
CM Innovation Challenge Award hnuaiah heng SHG ti tha zual pathumte hnenah lawmman pek a ni:
1-na – Nauban SHG (Ranchaw siam), South Vanlaiphai
2-na – Sensiar Activity Group (Dragon Fruit Processing), Hnahthial
3-na – Saitlang SHG (Sunhlu Processing), Thingsai
Urban Development & Poverty Alleviation
Hnahthial khawpui bawlhhlawh sawngbawlna tur Solid Waste Management Centre (SWMC) sakna tur hmun Rotlang East ami chu Land Lease tihfel tawh niin, a satu tur thlan nan tender chhuah hmabak a ni.
UD&PA Dept. hnuaia insak tanpuina Housing For All (Urban) scheme atan 1st DPR ah a dawng thei tur mi 751 thlan chhuah an ni a, mi 391 ten 3rd Installment thleng an dawng tawh a ni. 2nd DPR-ah mi 368 dawng thei tura thlanchhuah leh niin, 2nd Install- ment thleng mi 346 in an dawng tawh a ni.
PMAY(U) 2.0 atan Hnahthial Town tan bikah Beneficiary 28 thlanchhuah an ni a, Geo-tagging leh Survey tihfel vek tawh a ni. District Urban Development Office hmalaknain khual khua atanga damdawiin pantute’n a thlawna thlenna nuam leh awlsam zawk an neih theih nana ruahman Patient Attendant Shelter chu Rs. 38,80,440/- sengin Hnahthial District Hospital-ah sak mek a ni.
Swachh Bharat Mission hnuaiah Community Public Toilet 11 sak tawh a ni a, Aspirational Public Toilet thar pakhat sak mek a ni. NGO, VC leh Zirna In hrang hrangte nen thawkho in Faina beihpui ‘Safai Apnao Bimaari Bhagao Campaign 2025’ chu ‘Mize Fai, Nunphung Fai’ tih thupui hmangin July 2025 thla chhungin India ram hmun dangte rualin Hnahthial-ah pawh kalpui a ni.
Food, Civil Supply & Consumer Affairs
Food, Civil Supplies & Consumer Affairs Department chuan mi harsa leh chanhai zawk ten ei leh bar tur an neih theih nan Ration Card kaltlangin Buhfai a pe chhuak thin a. District chhunga Ration Card dinhmun chu hetiang hi a ni:
AAY Ration Card nei 857 an awm a, PHH Card nei 3722, MSSRP Card nei chhungkaw 804, Non-NFSA Card nei 1287 leh NER Card ni 1 an awm a ni.
Tunah hian Ration Card data siamthat leh endik hna ngawrh taka thawh mek a ni a. Mipuiten ration buhfai buk tling ngei an lak theih nan Retailer zawng zawngte chu buhfai bukna khawl Digital Weighing Scale sorkar in a hman tir vek tawh a, Supply Centre/Kudam hrang hranga hman tur Digital Weighing Scale pawh dah vek tura ruahman mek a ni. Ration Buhfai te a buk tling ngei a mipuiten an dawn theih nan khawtin leh vengtin a hma latu tur Village Council Level Vigilance Committee pawh din fel vek tawh a ni bawk. Tin, Retailer ten an mawhphurhna te dik leh tha taka an hlen theihnan inzirtirna leh inkaihhruaina training neihpui an ni.
Agriculture & Farmers’ Welfare
Agriculture Department hnuaiah RKVY Scheme atangin thlai leh buh tharchhuah tipung turin ram hectare 80.219 tuam tur irrigation channel siamnan Cheng nuai 26 chuang (Rs. 26.8497 lakhs) sen a ni. Lei thatna leh hriselna endik nan Soil Sample 2161 lak tawh niin thlai tan lei thatna, macro-nutrients leh lei thurna (acidic soil) ram hectare 67-ah neih let leh a ni.
Rainfed Area Development chu cluster hrang hrang Thilva-Thiltlang; Nalkawn – Darzo & Tuipui D leh Tuichang –Hnahthial ah te kalpui a ni. ‘Per Drop More Crop’ hnuaiah ruahtui khawlna water harvesting structure 17 siam niin, lei laih zawl, WHS rennovate nan leh Farmers’ Field School buatsaih nan a vaiin cheng nuai 25 dawn (Rs. 24.96 lakhs) sen a ni. National Food Security leh Nutrition Mission hnuaiah Cluster demonstration bakah Maize leh Jowar Hybrid seed sem a ni bawk.
National Mission on Edible Oils- Oilseeds (NMEO-OS) hnuaiah Soyabean, Sesamum, Sunflower & Rapeseed mustard chin enchhinna chu ram hectare 203.33-ah kalpui mek a ni. National Mission on Edible Oils-Oil Palm (NMEO-OP) hnuaiah ram hectare 15.3 ah Inter cropping leh halfmoon terrace siam kalpui niin cheng nuai li leh sing nga (Rs 4.5 Lakh) sengin cutter leh leihlawn 135 semchhuah a ni tawh bawk.
School of Agricultural Sciences (SAS)
Department of Agriculture & Farmers Welfare, Mizoram enkawl School of Agri- cultural Sciences (SAS), Hnahthial ah hian ‘Diploma in Agricultural Sciences Certifi- cate’ Kum 2 course pek a ni a. Mizoram State Council for Technical Education-ah affili- ation tih a ni. Kum 2023-2025 (3rd Batch) chhunga zirlai mi 30 ten an zirlai tha takin an pass chhuak vek a. Tun dinhmunah 4th Batch (2nd year) ah zirlai 29 an awm mek a, Kum 2025-2027 (5th Batch) zir tur mi 23 (Pre-service) te pawhin Ni 28 July, 2025 atangin Class an tan tawh a ni. In-service zirlai pasarih te nen zirlai 30 an awm mek a ni.
RIDF NABARD (Phase II) sum hmangin SAS Complex chhungah Boys Hostel (Rs. 180 lakh), Guest House (Rs. 130 lakh), Type-II Quarter (Rs 180 lakh) leh Type III quarter (Rs 150 lakh) te sak mek niin hun reiloteah zawh theih beisei a ni.
Horticulture
Mission for Integrated Development of Horticulture hnuaiah Hnahthial, Pangzawl, Tarpho leh Denlung khua a thingfanghma ching tur loneitu mi 20 thlanchhuah te hnenah a chi pek a ni. Bualpui ‘H’, Khawhri, Aithur leh S. Chawngtui khua a loneitu mi 50 te chu Mizo Chilli ching tura thlan an ni a, a chi man tur Rs. 2000/- theuh an Bank Account-ah thunsak an ni. Tin, sprayer, damdawi, leitha leh sun drying material te pek an ni bawk. Vegetable Hybrid ching tur loneitu mi 20 thlanchhuahte hnenah Tomato, Bean, Changkha, Bawrhsaibe, Fanghma, Behlawi etc. chi te chin tura pek an ni. Horti- culture Mechanisation hnuaiah loneitu mi engemawzat te chu Sprayer, Brushcutter leh Pipe te subsidy a pek an ni.
RKVY-PDMC hnuaia hmalaknate Hnahthial, Pangzawl, Rotlang ‘E’, S.Vanlaiphai, Muallianpui, Thiltlang leh Darzo khua atanga huan nei tha thlanchhuah mi 29 te hnenah Drip leh Sprinkler vuah sak an ni.
NABARD hnuaia Warehouse Infrastructure Fund atangin Horticulture Complex Hnahthial-ah Warehouse-cum-Collection Centre leh Manager Quarter sak mek a ni a, Chowkidar Quarter luah theih turin peihfel tawh a ni. Cherhlun-ah Warehouse-cum- Collection Centre sak zawh tawh a ni bawk.
Handholding Scheme-ah Hnahthial District atangin CM Special Package-ah mi 12 leh Progress Partner-ah mi 7 thlanchhuah an ni.
Sericulture
Sericulture hnuaia Mulberry Sector lamah natna laka fihlim, Mulberry Silkworm tui, ‘Disease Free Laying Silkworm (Dfls)’ 980 chu farmer-te hnenah sem chhuah niin cocoon kg 88.31 thar chhuah a ni. Tin, Eri Silkworm 9576 Dfls sem chhuah atangin Cut Cocoons kg 344.717 leh kuta hawn (hand opened) kg 3.4 chu farmer-ten an thar chhuak a ni. Muga silkworm seed tha chi 922 thar chhuah niin chung chu Muga Silkworm eggs thar chhuah lehnan hman an ni. Hnahthial-ah hian Mulberry Silkworm tui siam chhuahna hmunpui Mulberry Plantation Farm, acre sarih (7) awh siam a ni a. Mulberry chi kg 1244.63 chu Financial Year 2024-25 chhung khan thar chhuah a ni.
Grainage Centre: Hnahthial atanga natna laka filhlim Silkworm tui (Dfls) siam chhuah chu District chhunga farmer-te hnenah semchhuah thin a ni a. FY 2024-25 chhung khan Grainage Centre hian Eri tui 5986 thar chhuakin Mulberry Seed Cocoon kg 44.65 atangin Mulberry tui 2206 a thar chhuak a ni.
Silk Samagra–2 (Central Sector Scheme) hnuaiah Progress Partner 72 awmin chungte chuan Eri Silkworm thar hmanga eizawnna ngelnghet an neih theihnan silkworm no, ei theih tura thar chhuah theih dante zirtir an ni.
Kum 2024-25 chhunga kalpui Augmentation of Muga Culture in Mizoram Under Silk Samagra-2 ah Progress Partners mi 37 te hnenah Muga silkworm tharchhuahna tur hmanrua sem chhuah niin plantation pawh kalpui tan a ni.
Krishi Vigyan Kendra
Krishi Vigyan Kendra (KVK) atangin Tomato, drumstick, dragon fruit, zikhlum, litchi leh theihai tiak 20,000 pek chhuah tawh a ni a. Tin, King chilli, tomato, Zorin bean, Sun flower, Badam var. Girnas-4, Buhtun (millets), Bawrhsaiabe, Hmarchapui chi quintals 2 pek chhuah tawh a ni. KVK Hnahthial atanga siam chhuah ngei, Pa chi (Oyster Mushroom) quintals 15 pek chhuah a ni. KVK farm Hatchery atangin Ar note (Rainbow rooster) 500 nos. pek chhuah a ni bawk. Kum 2024 chhung khan Hnahthial District chhunga farmers/farm-women, rural youth leh extension functionaries te hnenah training vawi 45 pek a ni.
Agriculture leh allied sector-a research work kalpui mek ah kuthnathawktute nen enchhinna (On Farm Testing) vawi 10 neih tawh a ni a, technology zau zawk a kalpuina (Frontline Demonstration) vawi 15 neih tawh a ni bawk.
NICRA Project hnuaiah kut hnathawktute hman atan Custom Hiring Centre thar chu South Vanlaiphai ah hawn a ni a, a dang pathum khaw dangah hawn a lo ni tawh a ni. Village Weather Station thar South Vanlaiphai ah dah a ni.
ARYA Project hnuaiah Hnahthial District chhunga khaw hrang hrang a thalaite hnenah Khuai khawi, Pa khawi, leitha siam (Vermin composting), vawk leh ar vulh dan leh protected cultivation chungchang zirtirna kalpui mek a ni.
PM-RKVY hnuaia Agro-Forestry Project atangin forest species atan nursery siam a ni a, thing tiak chi hrang hrang Zawngtah - 2000, Tung - 3500, Drumstick - 1500, Sunhlu - 2000, Thingthupui - 500, Chingit - 500 leh khanghu - 1000 kui tiah te chu loneitute hnenah hralh leh sem chhuah a ni.
School Education/Samagra Shiksha
School Education Department leh Samagra Shiksha, Hnahthial District hnuaiah Zirna in hma a sawn theih nana hmalakna thenkhatte han tarlang ila:-
- Samagra Shiksha hmalakna in Ni 16th June, 2025 atang khan Elementary-a zirlai hmeichhe naupangte tan Government Model Middle School, Hnahthial-ah naupang 20 awm theihna tur NSCBAV Hostel buatsaih a ni a, enkawltu tha tak lak tawh niin Hostel pawh tha taka kalpui mek zel a ni.
- Government Middle School, Darzo thawmthatnan cheng nuai 15 (Rs. 15 Lakh) dawn a ni a, he sum hmang hian School thawm tha mai lovin building thar tha tak sak nan hman zawk a ni.
- Zirna piah lamah eizawnna tlak “Kut Themthiamna (skills)” zirlaiten an neih theihna turin Govt. H/S pakua (9)-ah leh Govt Higher Secondary School, Hnahthial ah te Vocational Education– Automobile (Motor siam), Apparels Sewing (Puanthui), IT&ITES leh Agriculture course te kalpui mek a ni a, heng School- a thawk tur hian tun June thla khan instructor Qualified ngei-te a thar a lak vek an ni.
- Information Communication Technology (ICT) lama hmasawn nan zirtirna pekna tur School sawm thlan te tan ICT instructor thar June thla khan ‘Qualified’ ngei lak vek an ni.
- Samagra Shiksha, Mizoram hmalakna vekin Hnahthial District hnuaiah Pre- Primary School atan School 15 (sawm panga) thlan a ni a, henga thawk tur hian June thla vek khan Foundational Stage Helper lak an ni bawk.
- Cyclone Remal-in a tihchhiat School building eng emaw zat chu thawmthat tawh an ni.
- Rotlang East-a Jawahar Novadaya Vidyalaya sakna hmun tur leh Kendriya Vidyalaya sakna hmun tur South Vanlaiphai spot verification report-te thuneitute hnenah thehluh a ni tawh bawk.
- NABARD-XXIX hnuaiah Rs 60 lakh sengin Tarpho-ah Government Primary School building thar sak mek a ni.
- PM Poshan scheme hnuaia Zirlai 3892 te hnenah Chhun Chaw – Mid Day Meal nitin pek thin a ni a, school tinin Nutrition Garden/Kitchen Garden (chuktuah huan) an nei fur a, heng an thlai tharte hi a remchan dan angin zirlaite hnenah pek thin a ni. Tin, theirah a tam zual laiin Fruit Day thla khatah vawikhat zirlaite hmanpui thin a ni bawk.
- Tin, Govt. leh Govt. Aided School a elementary zirlai naupangte tan Uniform leh Textbook(laminated) a thlawnin pek vek an ni a, High School zirlai naupangte tan 10% Discount-in Book Fair buatsaih a ni.
Govt. Hnahthial College
Govt. Hnahthial College-ah Kum 2024-25 chhungin 1st Semester ah zirlai 53, 2nd Semester ah zirlai 29, 3rd Semester ah zirlai 28 an awm a, Kum 2024 Under Graduate (BA) result chhuakah zirlai 26 te pass vekin, 100% pass percentage neiin Mizoram University Under Graduate result puan zingah, Govt. Hnahthial College hi Mizoram pum-ah pass tha ber an ni.
Public Works Department (PWD)
NH-54 atanga Nauhruaikawn inkar kawng min tur ven nan Rs. 8,35,000/- sengin Public Works Department ten Retaining wall siam hna an thawk a.
Public Health Engineering (PHE)
Public Health Engineering Department chuan Amrut 2.0 hnuaia ‘Augmentation of Greater Hnahthial Water Supply Scheme’ hna thawh mek chu 82% vel thawh zawh tawh a ni a. He scheme hnuaia hnathawh thenkhat te chu:-ITC Ieh Rallangtlang ah tui litre Nuainga dawng thei Reservoir pakhat ve ve siam a ni.
ITC atanga Rallangtlang tui pek thlakna (Feeding Main) 100mm a lian G.I Pipe siam a ni.
Pu Dawna Tui pump siamthat a ni.
GHWSS (Tuichang Pump) Soft Starter thlak a ni.
Distribution Line extension hna thawh a ni.
Swachh Bharat Mission (Grameen) hnuaiah bawhhlawh paihna District khaw hrang hrangah siam a ni a, bawlhhlawh thliar hranna (Segregration Shed) te, tui chhe luan ralna (Soak Pit) leh ek in nei tha lo tan ek in te siamsak an ni. Tin, faina kawnga hmasawnnan Awareness Campaign District chhunga khaw hrang hrangah neih thin a ni bawk.
Power & Electricity
Power & Electricity Department chuan kum 2024-2025 chhungin theihtawp chhuahin Hnahthial District-in tun aia changtlung zawk a power supply a neih theih nan hma a la mek a, Hnahthial District in 132kV Sub-Station changtlung tak a neih theih nan chak taka hma lak mek a ni. RDSS Scheme atangin kumin chhung hian Hnahthial District a khaw hrang hrangah Transformer dah belh a, mi harsa zawk te hnen a Service connection pek tur a ni.
Khaw 18-ah Service Connection 268 pek tum niin khaw 17-ah LT line siam tum a ni a. Hei bakah hian Hnahthial, Maudarh, Darzo, South Vanlaiphai leh Muallianpui-ah te 25 kVA Transformer thar dah tum a ni. Tin, 11kV line hi Hnahthial, Maudarh, Darzo, South Vanlaiphai leh Muallianpui-ah siam tum a ni bawk.
Commerce & Industries
Commerce & Industries Department hnuaia Mizoram Sorkar Flagship Programme Handholding Scheme kalpui mekah Trade hrang hranga eizawnna bul tan turte tan Chief Minister Special package (CMSP) dawngtu mi 23 hnenah Orientation pek an ni a, Bank kaltlangin tanpuina pekchhuah tawh a ni. Ni 7/8/2025 khan C&I Dept. hnuaia Scheme hrang hrang inhrilhfiahna, Seminar cum Workshop neih a ni.
Centrally Sponsored scheme ‘PM Formalisation of Micro Food Processing Enter- prise (PMFME)’ kalpui mek a Hnahthial District chhunga Food Processing credit link- age subsidy dil duh te, bana kaitu tur (Handholding) District Resource Person (DRP) pahnih lak thar an ni.
National Handloom Development Programme hnuaia Cluster Development Programme kalpui mekah ZOHANDCO hnuaiah Chhipphir ah Small Cluster ruahmanna kalpui mek a ni a, individual workshed dawng thei tur leh Loom dawng thei beneficiary thlan chhuah tawh an ni. Darzo Handloom Cluster hnuaia beneficiary mi 21 hnenah Workshed pek an ni anga, mi 10 hnenah Loom pek tura ruahman a ni bawk. South Tuipui Handloom cluster hnuaiah Hnahthial, Cherhlun, Thingsai leh S.Chawngtui khua atangte in mi 21 hnenah Workshed pek an ni anga, Loom dawng tur pawh thlan chhuah an ni.
Hnahthial District chhung a MSME hnuaia UDYAM Registration hi RAMP lamin hma lain Unit nung leh nung lo thliar fel hna thawh mek zel a ni a. Tun dinhmunah hian UDYAM Registration nei mi 400 an awm mek a ni.
Handholding Scheme atana Detailed Project Report (DPR) siam hna chu ram huapin kalpui zel a ni a, Hnahthial a RAMP Staff te hian a pumpuiin DPR 14 an siam tawh a, chung zinga 9 te chu Hnahthial District an ni.
Animal Husbandry & Veterinary
Animal Husbandry &Veterinary Department hnuaiah ran damlo 2701 enkawl tawh a ni a, Ran 355 zai tawh niin, Vawk 23 leh bawng 13 kah rai tawh a ni. Ram dang atanga Bawng lo lut 1117 zet enfiah tawh a ni a, Bawng ke na danna 87% pek tawh a ni. Vawk 2391 te chu a pul hri ‘Classical Swine Fever vaccine’ pek niin ui a hri danna vaccine 538 pek a ni.
Tun Sorkar kum kal lai mekah chhiah cheng nuai khat leh sing riat chuang (Rs. 1,81,580) chhunluh tawh a ni a, African Swine Fever avanga zangnadawmna cheng nuai sawm thum pasarih sing nga sang hnih (Rs. 37,52,000) chu chhungkaw 539 te hnenah pekchhuah tawh a ni. CM Special package dawngtu mi 25 an awm a, tin, Hand Holding atanga tanpuina dawng tur, progressive partner mi 8 thlan an ni.
Fisheries
Fisheries Department hnuaiah Pradhan Mantri Matsya Sampada Yojana Scheme atangin chhungkua 250 chuang te hnenah dil thar laihna tur manpuina pek a ni a, Tin, tanpuina hi chhungkaw 50 hnenah sem leh tura ruahman a ni.
June, 2025 thla chhung khan Hnahthial District khaw hrang hrangah Sangha chi Indian Major Carp leh Exotic Carp sangha nuai 4 chuang subsidy in pakhat Rs. 1 hisapin mipui a duh apiang hnenah hralh chhuah a ni. Tin, sangha chaw pawh 50% subsidy in Bag 450 chuang hralh chhuah a ni tawh bawk.
Fisheries Department hnuaia sangha khawitute leh sangha man a eizawngtute chu hlawk zawka sangha thar dan leh khawi dante, natna laka an him theih nana inzirtirna te pek thin an ni.
Hnahthial District mipuite Sangha chi lama kan intodelh theihnan Finfish Hatchery (sangha tuina) thar siam a ni bawk. Tin, luidung humhalhna leh humhalh tura inzirtirna kawngah theihtawp chhuah a ni a, mipui vantlang, YMA leh NGO bakah zirlai naupangte thlengin inzirtirna hi a zau thei ang bera kalpui a ni. Sangha zuartute leh a khar chhawng tute pawh Dan phalloh thilte leh anmahni hlawkpui tur inzirtirna kalpui mhin a ni bawk.
Taxation
Hnahthial Taxation Department chuan Financial Year 2025-26 kal mekah June, 2025 thleng khan GST atangin chhiah cheng nuai li dawn (Rs. 3,98,980) a hmuchhuak a, MVAT atangin cheng nuai 63 chuang (Rs. 63,26,177), Professional Tax atangin cheng nuai li sing thum dawn (Rs. 4,29,860), Cess (Road Mainte- nance & Social Infrastructure) atangin cheng nuai li dawn (Rs. 3,90,116) hmuchhuakin, a vaiin chhiah lut khawm zawng zawng hi cheng nuai sawmkua paruk dawn (Rs. 95,45,133) a ni.
Excise & Narcotics
Excise & Narcotics Department hi ni 13.12.2024 khan Hnahthialah hawn a ni a. Ni 29.07.2025 thleng khan NDPS Act ’85 hnuaia dan bawhchhia mi 5 an man tawh a, NDPS Act ’85 hnuaiah case 3 register a ni tawh a, MLP Act ’19 hmangin mi 123 man tawh an ni a, MLP Act ’19 hnuaia case 122 siam tawh a ni. Ruihhlo Heroin gram 293, Codeine based cough syrup gram 600 (6 phials) leh Rakzu li- ters 2698.685, Fermented rice tin 8, sap zu bottle 6 (750 ml), Beer cans 4 (500 ml) man tawh a ni.
Social Welfare, Tribal Affairs, Women & Child Development
Child Development Project Office (CDPO) kaihhruaina hnuaiah Integrated Child Development Services kaltlangin hmalakna hrang hrang neih mek zel a ni a. PMMVY hnuaiah application 475 lutin, July 2025 a PMMVY Special Drive neihah Hnahthial District chu Mizoram pumah pakhatna niin target atanga 236% lai cover an ni.
Khawhri –II Anganwadi Centre chu cheng nuai ruk (Rs. 6 lakhs) sengin sak that a ni a, District chhunga Anganwadi Centre 115 te tan Gas Connection pek vek an ni. Anganwadi Centre 115 zinga 55 chu Saksham Anganwadi Centre-ah hlan kai an ni a. Facial Recognition System Drive chu zawh fel niin Adhaar face match 80.15% an awm a ni. Severe Malnutrition beneficiary pakhat chu uluk taka enkawlna pek niin normal nutrition status a phak leh tawh a ni. One Stop Centre ah client 234 register tawh niin chung zinga 136 chu Domestic Violence case an ni.
District Child Protection Unit hi April 2022 khan Mission Vatsalya (CSS) hnuaiah Hnahthial District ah din tan a ni a.
District Child Protection Unit
Naupang a bika enkawl leh venhim ngai case 211 (hmeichhia 115, mipa 96) dawn tawh ni in, naupang dan kalha che mi 15 buaipui an ni tawh bawk. Sorkar enkawl Childrens’ Home 2 leh naupang dan kalh a che te awmna tur Observation Home pakhat kan nei mek a ni.
Child Helpline-ah naupang harsatna tawk tanpuina beisei mi 71 hnen atangin call dawn a ni tawh a, Naupang dinhmun harsa zualte chhawmdawlna atan naupang 291 te chu Sponsorship/tanpuina thla tin Rs. 4000/- pek an ni tawh a, an hmasawn dan uluk taka vil zui reng a ni.
Naupang 12 foster care kaltlangin enkawlna pek a ni tawh a. Naupang 3 adopt tura pek chhuah tawh niin tunah hian pek chhuah theih mai (legally free) naupang 4 an awm mek bawk. Naupang harsatna tawk leh enkawl ngai 43 te bakah naupang nu leh pa mi 41 hnenah counselling pek a ni tawh a, Awareness programme vawi 121 buatsaih tawh a ni a, Sensitization Programme vawi 79 bakah Capacity Building Programme vawi 11 neih tawh a ni. Inzirtirna Hoarding hmun 9 ah tar a ni tawh bawk.
Heng bakah hian ram pum angin hmasawnna kawng tam takah hmuh tur a awm a. Chung zinga langsar zualte chu hun reitak chhung kan lo sual tawh Assam Rifles, Aizawl khawpui chhung atanga sawn chhuahte leh ram hmasawn tura pawimawh em em mai, Four Lane Vairengte to Sairang Compensation avanga hmalak theih loh reng chu kan Chief Minister hmalakna in Forest Department-ah leh Land Owners-ah cheng vaibelchhe sang khat za leh sawmkua (Rs. 1,190 Cr.) Compensation pek an ni. Kawng pakhat laihna tura a thianga compensation pek hi India ramah kan la hre ngailo a ni.
Vawiin Independence Day vawi 79-na kan lo thlen hian kan ram leh hnam tana rinawm leh taima taka nasa zawka thawk turin thutiam la thar in, duhamna, hlemhletna leh mahni hmasialna te dahtha in, taimakna, thahnemngaihna leh inlungrualna nen Pathian tih tlat chungin hmasawn turin I bei zel ang u.
KA LAWM E, JAI HIND
Tags
Speech