MSLSA member Secretary-in kum tling lova inneih khapna dan chungchang inhrilhhriatna hun a hmanpui


Hnahthial Post | July 4, 2025, Aizawl: Vawiin khan I&PR Conference Hall, Lianchhiari Run-ah State Hub for Empowerment of Women (SHEW), Directorate of Women & Child Development (WCD)-in Mission Shakti hnuaia hmalakna kal zela a buatsaih, kum tling lova inneih khapna dan chungchang inhrilhhriatna, ‘Sensitization Programme on the Prohibition of Child Marriage Act, 2006 (PCMA) for Child Marriage Prohibition Officers (CMPOs)’ neih a ni a, Pu Vincent Lalrokima, Mizoram State Legal Services Authority (MSLSA) Member Secretary chuan khuallian niin a hmanpui.


MSLSA Member Secretary Pu Vincent Lalrokima chuan he hunah hian thu sawiin, khawtlang nun tichhetu lian tak pakhat, kum tling lova inneih tibo tura mawhphurhna an chan thu leh hemi lamah hian District Legal Services Authority (DSLA)-te nena thawhhona tha neia, Central Scheme-te hmang tangkai turin a fuih a. National Legal Services Authority (NALSA)-in tun hnaia a chhuah, ASHA (Awareness, Support, Help and Action) SOP – Towards Eliminating Child Marriage, 2025 nente pawh a kalkawp theih thu a sawi a. Pu Vincent Lalrokima chuan PCMA, 2006 hmanga CMPO-te hmalakna chuan rah tha a chhuah dawn a, kum tling lova inneih an titawp mai ni lovin a nghawng tha lo tam tak an tibo tel thei dawn a ni tiin, kalkhawmte chu inhrilhhriatna hun hi hlawk taka hmang turin duhsakna a hlan a ni.


Kum tling lova inneih khapna dan chungchang inhrilhhriatna hawnna hun hi Pi Zoramthangi Chhangte, WCD Director-in kaihruaiin, kalkhawmte lawmna thu a sawi nghal a. India ram hmun danga ‘child marriage’ an tih ang tak hi Mizo-te zingah awm lo mah se kum tling lova inneih hi he dan hian a huam tel tih leh naupangte chanvo bawhchhiatna lian tak a nih thu a sawi a. Hetiang kaihhnawih thubuaite chu a hun taka bawhzui a tul thu leh thawhhona tha neih a pawimawh thu a sawi bawk a ni.


Hawnna hun hi Technical Session-in a zui a. Hetah hian Pi Priscilla Lallawmsangi, Legal Officer, Mizoram State Commission for Protection of Child Rights (MSCPCR) chuan PCMA hnuaia hriat tur pawimawh hrilhfiahin, Mizoram chhunga naupang inneihna chungchanga National Family Health Survey data leh record-a chuang lo eng emaw zat a awm thu a sawi a. Dr. S. Thaizi, State Program Officer (RCH), NHM atangin nupui pasal inneih hma lutukin taksa leh rilru hriselna lam a nghawng dan leh hmeichhe naupangte hriselna leh an hma hun ngaihtuahpui chunga hnathawh a tul thu ngaihthlak a ni a. Pi PC Liansiampuii, Addl. Superintendent of Police, CID (Crime) chuan victim chhanchhuah dan te, FIR registration te, court kalphung te, Child Welfare Committee leh District Magistrate-te nena inremna siam dan te a sawifiah bawk a. Pi Zoramthangi Chhangte, Director, WCD chuan school, VC/Panchayat, frontline worker, NGO, leh DCPU-te nena thawhho dan tur a sawi a. Pi Sailopari, SNO (PCMA) & Deputy Director (ICDS) chuan Bal Vivah Mukt Bharat Portal chungchang sawiin, Mizorama kalpui a nih dan tur a tarlang bawk a. Sawihona hun hman leh niin, hemi zawh hian Pi Zonunpari Sailo, WCD Joint Director chuan hun a khar a ni.

Women and Child Development Department chuan sawrkar laipui bultum, Bal Vivah Mukt Bharat-Child Marriage Free India Campaign hi November ni 27, 2024 atang khan a kalpui a. Hmeichhia kum 18 an tlin hma leh mipa kum 21 an tlin hmaa inneihtir an nih loh nan awareness programme, talk show, hoarding leh poster hmangin district tinah hma an la mek a.

India ram hmun tam takah naupang (kum tling lo) inneihtir a la hluar hle a, Mizoramah erawh chuan tihluihna ni lovin nau an pai avang te, an inruk (elope) avangte leh inngaihzawnnain a hrin chhuah thil dang hrang hrang avangtein nu leh pa/chhungten an suihrem a, man leh mual an inhlan leh mai thin a. Hei hi khawtlang nunah suala ngaih em em ni lo mah se thil tha lo, naupangte hmakhua tichhetu a nih mai bakah dan mithmuhah thil sual a nih avangin fimkhur a ngaih thu he hunah hian tarlan a ni.

Naupang inneihtir an nihin, inneihtirtu, hriatpuitu leh a puitute chu The Prohibition of Child Marriage Act, 2006 hmangin kum 2 chhung hrehawm taka lungin tantir leh cheng nuaikhat thleng chawia hrem theih an ni a. Mipa puitlingin hmeichhia kum 18 hnuai lam nupuia a neih chuan hetiang tho hian hrem theih a ni ang.

Naupangin a hun hmaa nupui/pasal an neih hian an zirna, hriselna, eizawnna, ngaihtuahnate nasa takin a nghawng a, an theihna leh an thlen chinte tithuanawpin hmakhaw eng tak nei turte nun a tichhia a, nu leh pa, chhungte leh khawtlang mipuiten hetiang inneihna thleng lo tura venpuina kawngah mawhphurhna pawimawh tak an neih thu sawi a ni.

Hetiang thil thleng hria emaw hmutu chuan Child Helpline Tollfree Number 1098-ah emaw, Women Helpline Tollfree Number 181-ah emaw, Child Marriage Prohibition Officer District & Block tina WCD office-ah te, Village Council Secretary leh Community Watch Group hrang hrangte hnenah a thlen theih reng a ni.

PCMA, 2006 hman a nih atang hian ‘child marriage’ awm zat hi a chanvein a tlahniam a. NFHS-5 atanga hmuh dan chuan 2006-ah khan child marriage hi 46% a awm a, 2019-21-ah chuan 23.3%-ah a tlahniam a ni. NFHS-5-in Mizoram dinhmun a tarlan chu a hnuaia mi ang hi a ni.

NFHS-5

URBAN

RURAL

Hmeichhia, kum 20-24 inkar, kum 18 tlin hmaa pasal nei zat

3.2

14.0

Mipa, kum 25-29 inkar, kum 21 tlin hmaa nupui nei zat

8.9

15.0

Hmeichhia, kum 15-19 inkar, survey neih laia fa nei tawh emaw rai mek

2.1

6.9

Kum khat chhunga hmeichhia, kum 15-19 inkar, 1000 zela chhiara nau piang zat (Adolescent Fertility Rate)

9

42

Health Management Information System-a hmeichhe raipuar ziahluh thar zawng zawng zinga kum 15 hnuai lam zat:

 

2023-24

2024-25

State

79

193

Aizawl

3

40

Champhai

0

10

Hnahthial

1

5

Khawzawl

1

0

Kolasib

3

5

Lawngtlai

11

67

Lunglei

24

20

Mamit

9

12

Saitual

0

13

Serchhip

17

19

Siaha

10

2






















Post a Comment

Previous Post Next Post